piątek, 14 marca 2025

 

kaktus 

https://education.nationalgeographic.org/resource/wolves-yellowstone/

Tłumaczenie google z moją nieudolną korektą czyli cenzurą:

Wilki zostały ponownie wprowadzone do Parku Narodowego Yellowstone w 1995 r., co spowodowało kaskadę troficzną w całym ekosystemie. Po tym, jak wilki wyginęły w tym regionie prawie 100 lat temu, naukowcy zaczęli w pełni rozumieć ich rolę w sieci pokarmowej jako kluczowego gatunku .

W 1995 r. wydarzyło się coś naprawdę ekscytującego w parku narodowym kraju, Yellowstone. Naukowcy ponownie wprowadzili tutaj 41 dzikich wilków. Po 100 latach polowań na wilki, mogły ponownie znaleźć tam swoje terytorium. Populacja wilków rozkwitła, ale wydarzyło się coś jeszcze bardzo zaskakującego. Ich powrót miał spektakularny wpływ na krajobraz, wpływ, który rozprzestrzenił się szerzej, niż ktokolwiek uważał za możliwe. Jak więc to wszystko się stało? W przeszłości wilki były postrzegane jako zagrożenie dla ludzi i zwierząt gospodarskich i zostały wytępione z obszaru Yellowstone w latach 20. XX wieku. Główny drapieżnik jeleni zniknął, a ich populacja wzrosła ponad dwukrotnie. Jelenie są roślinożercami, więc żyją zjadając trawę, krzewy i ogryzając drzewa. Nadmiernie niszczą cały park, zaburzając naturalną równowagę ekosystemu. Małe ssaki, takie jak myszy i króliki, nie mogły wykorzystać roślin do ukrycia się przed drapieżnikami, a ich populacja dramatycznie spadła. Niedźwiedzie grizzly cierpiały, gdy jelenie zjadały jagody, których grizzly potrzebują, aby zgromadzić tłuszcz przed hibernacją. Zapylacze, takie jak pszczoły i kolibry, miały mniej kwiatów, a ptaki mniej drzew do gniazdowania. Być może najbardziej niszczycielski wpływ jeleni był taki, jaki miały na brzegi rzek w parku. Gdy w pobliżu był wilk, jelenie były bezbronne, gdy schodziły w dół rzek, aby się napić. Nigdy nie spędzały zbyt dużo czasu nad wodą, gdzie mogły zostać zaatakowane z zasadzki. Jednak gdy zniknęły drapieżniki, objadały się szybciej, niż krzewy mogły urosnąć, i zbierały się w duże stada na brzegach rzek. Kopyta jeleni wyżłobiły brzegi rzek, więc rzeki i strumienie zmętniały od gleby. Ryby otrzymały mętną wodę, a bez drzew i czystej wody bobry nie mogły budować tam, przy których mogłyby żyć. Bez ochrony tam ryby, płazy i wydry ucierpiały jeszcze bardziej, a wszystko z powodu zaginięcia wilka. Teraz, gdy w Parku Narodowym Yellowstone żyje aż 100 wilków szarych, ich reintrodukcja ma skutek, który zaskoczył naukowców. Wilki przyczyniły się do zmniejszenia populacji jeleni z 17 000 w 1995 r. do zaledwie 4000 obecnie. Ponieważ przeżyły tylko najzdrowsze sztuki, ich populacja jest yeraz znacznie zdrowsza i silniejsza. Eliminacja jeleni skutkuje zwiększoną ilością padliny dla padlinożerców, takich jak kojoty, orły i kruki. Liczba niedźwiedzi grizzly również wzrosła. Grizzly korzystają z zabijanych przez wilki jeleni, a mniej jeleni oznacza więcej jagód, a obawa łosi przed wilkami daje drzewom nadbrzeżnym, takim jak osika i wierzba, szansę na regenerację. Mogą urosnąć do pięciokrotnie większych rozmiarów w ciągu zaledwie sześciu lat. Ptaki zatem również wracają, a większe drzewa wzdłuż rzek oznaczają większą strukturę korzeni, co oznacza silniejsze brzegi rzek i mniejszą erozję. Czysta woda i duże drzewa to raj dla bobrów. Powrót tam bobrowych tworzy nowe siedliska dla ryb, płazów, gadów, a nawet wydr. To tylko niektóre z efektów domina wynikających z reintrodukcji wilków, znanych naukowcom jako kaskada troficzna. Jednak kaskada troficzna na tym się nie kończy. Wilki nawet ludziom pomagają. W 2005 roku ponad 100 000 odwiedzających odwiedziło Park Narodowy Yellowstone tylko po to, aby zobaczyć wilki, wnosząc 30 milionów dolarów do lokalnej gospodarki, pieniędzy na miejsca pracy i środki do życia. Weźmy pod uwagę, że wilki przyczyniają się do zdrowia i różnorodności całej dzikiej przyrody Yellowstone, a jego wpływ jest oszałamiający. Korzyści płynące z wilków spadają również na 106 000 mieszkańców Billings w stanie Montana. Ich woda pitna, rzeka Yellowstone, jest teraz czystsza. Kto by pomyślał, że samo sprowadzenie wilków z powrotem może przynieść tak daleko idące korzyści dla przyrody i ludzi? Od czubków wyższych drzew po czystsze rzeki, te dzikie wilki przywróciły równowagę i odrestaurowały pierwszy park narodowy w naszym kraju.

Szczęka opada

Akurat Thierry Meyssan opublikował tekst, po którego lekturze szczęka mi opadła. Nie będę się długo rozwodzić – proszę przeczytać. Początek ...