Koło lasów nadwiślańskich bronili starych siedzib ojczystych przed armią Attyli

Gdy nad Hreidgotami panował Heidrek, a potem jego syn Angantyr, mieli oni odnieść spektakularne zwycięstwa nad Hunami, tak przynajmniej donosi Herwararsaga:

Ale nosił wilk razy kilka…

Podbój Hreidgotalandu przez Hunów nastąpił, kiedy nad tymi ostatnimi panował Attyla. Szczęśliwie przetrwało do naszych czasów szereg pieśni osnutych wokół całej serii zdarzeń, które to układają się w swoistą całość, przy czym osobiste namiętności, fascynacje i urazy, miłość i nienawiść, które targały możnymi tego świata – a byli nimi przywódcy Gotów i Hunów – determinowały wydarzenia polityczne, w które zaangażowani byli ich poddani.

Wszystko zaczyna się, gdy królem Hreidgotów był Gjuki z rodu Niflungów. W Pieśni o Hyndli (Hyndluljód) czytamy:

Gunnar i Högni, Gjuka dziedzice,
Tak samo Gudrun, ich siostra;
Gotthorm nie był z rodu Gjuka,
Choć był bratem ich obu:
Wszyscy oni – to ród twój, Ottarze Szalony!

I oto Gudrun, córka króla Gotów, Gjukiego, wyszła za mąż za Sygurda, którego bardzo kochała, ale w którym też kochała się Brunhilda, siostra króla Hunów Atliego, czyli znanego nam Attyli. Z kolei w Brunhildzie zakochany był Gunnar. Brunhilda, myśląc, że ma zostać żoną Sygurda, zgodziła się wyjść za mąż za … Gunnara. A wszystko to za sprawą czarów i podstępu, jakiego dopuścili się Sygurd i Gunnar.

Kiedy Brunhilda zorientowała się, że padła ofiarą podstępu, zaczęła knuć przeciwko Sygurdowi i ostatecznie udało się jej nakłonić zakochanego w niej do szaleństwa Gunnara do zgładzenia Sygurda (będącego najlepszym przyjacielem Gunnara). Ostatecznie Gunnar oraz jego brat Högni postanowili nakłonić swego najmłodszego brata, Gotthorma, do zabicia Sygurda, co też ten uczynił, kiedy we czwórkę udali się na ting.

Moment, w którym o tym, co się stało, dowiedziała się Gudrun, opowiada Fragment Pieśni o Sygurdzie (Brot af Sigurdakvidu):

Przed dworem stała Gudrun, Gjuka córka,
Najpierwsze były jej słowa:
„A gdzież jest Sygurd, wódz wojowników,
Gdy bracia moi na przedzie jadą?”

Högni odpowiedział:
[…]
„W południowym kraju Sygurda usiekliśmy,
Zwiesił głowę koń siwy nad ciałem rycerza.”

Rzekła wtedy Brunhilda, Budla córka:
„Cieszcie się teraz mieczem i krajem waszym,
Sygurd sam władzę by wziął nad wszystkim,
Gdyby mu dane było żyć dłużej.

Niegodne by było, aby właśnie on rządził
Gjuka dziedzictwem i ludem Gotów,
Co pięciu, do wojny ochoczych,
W zarząd otrzymało.”

Ale uświadomiwszy sobie, co uczyniła, zrozpaczona Brunhilda popełniła samobójstwo.

Tymczasem Atli, król Hunów, oskarżył o śmierć swojej siostry synów Gjukiego. Konflikt pomiędzy Hunami i Gotami sięgnął zenitu. Hunowie najechali na kraj Gotów, po czym Atli zgodził się na pokój, który miało przypieczętować jego małżeństwo z Gudrun. O tym, co się wówczas wydarzyło, dowiadujemy się między innymi z napisanego prozą krótkiego tekstu Zamordowanie Niflungów (Dráp Niflunga):

„Gunnar i Högni wzięli wtedy wszystko złoto, spadek po Fafnirze. Wrogość panowała wówczas między Gjukungami a Atlim: przypisywał on Gjukungom winę z powodu śmierci Brunhildy. Nastąpiła ugoda na tych warunkach, że dadzą Gudrun za żonę, i dali jej napój zapomnienia, nim wyraziła zgodę wyjścia za Atliego. Erp i Eitil byli synami Atliego, natomiast Swanhild była córką Sygurda i Gudrun.”

Z powyższego fragmentu nie wynika wprost, iż wspomnianą ugodę poprzedziła wojna pomiędzy Gotami i Hunami. Wnosić to natomiast możemy z Pieśni o Sygurdzie Krótkiej (Sigurdarkvida en skamma), gdzie Brunhilda, przepowiadając przyszłość, miała powiedzieć do Gunnara:

„Tchórzostwa nikt ci nie zarzuci,
Gunnar, tyś dobrze wojował,
Lecz gniew twój Atliego niewiele obchodzi,
On umrze po tobie
I ród swój powiększać będzie.

Nieco dalej natomiast, umierając, Brunhilda dodała:

„Oddasz Gudrunę, co krzywdę wyrządzi
Bohaterom, dobremu strzelcowi;
Wbrew woli wydana, szczęścia nie znajdzie u męża,
Atli mieć ją będzie,
Z Budla zrodzon, brat mój.”

Do tych to wydarzeń prawdopodobnie odnosi się fragment staroangielskiego poematu Widsidh, w którym mowa o walkach Hraedów, czyli Hreidgotów, z Hunami koło lasów nadwiślańskich:

Wulfhera odwiedziłem i Wyrmera;
tam bardzo często rozbrzmiewał szczęk broni,
ponieważ wojska Hraedów mieczami ostrymi
musiały bronić koło lasów nadwiślańskich
starych siedzib ojczystych przed ludami Aetli.

Dodajmy, że Gudrun, która nie mogła przeboleć śmierci Sygurda, nie chciała poślubić Atliego. Na nic zdały się argumenty jej matki (żony króla Gotów Gjukiego), Grimhild.

Ostatecznie Grimhild podała Gudrun napój zapomnienia i ta zgodziła się wyjść za Atliego, z którym to miała następnie dwójkę synów – Erpa i Eitila (zresztą będąc już na dworze huńskim urodziła też córkę, która to została poczęta, kiedy była jeszcze żoną Sygurda).

Jest to fragment opracowania autorstwa Wojciecha Kempy „Co przed Mieszkiem?”, które jest do nabycia tutaj:
https://sklep.magnapolonia.org/produkt/co-przed-mieszkiem-wojciech-kempa/

https://www.magnapolonia.org/