Na to nie wpadliby nawet sowieccy prawnicy od słusznej woli ludu

Sytuacja w zasadzie jest poważna. Wiadomo – epidemia, gospodarka w coraz gorszym stanie i wiele innych rzeczy, o których niżej.

Wicepremier Jacek Sasin – twarz, jak wykuta ze skały, spojrzenie marsowe

A jednak jest zarazem absurdalnie idiotyczna, momentami osiągając poziom skeczów Monty Pythona.

• Wyborów korespondencyjnych 10 maja nie da się po prostu zorganizować, a wicepremier Jacek Sasin działa poza obowiązującym prawem
• Minister Szumowski znów mówi, że szczyt epidemii przed nami, nie tłumacząc, na podstawie jakich danych tworzy swoje prognozy. Ich efekt dla gospodarki jest dramatyczny
• Jeśli przyjrzeć się szczegółom, rząd nie radzi sobie kompletnie. Nawet odmrażanie sportu od (dopiero) 4 maja zaplanowane jest absurdalnie

Poziom skeczów Monty Pythona sytuacja osiągnęła np. w piątek wieczorem, kiedy w TVP mogliśmy oglądać pana prezydenta, podnoszącego naród na duchu w kontekście majowego terminu wyborów, a na TVN24 i Polsacie dokładnie w tym samym czasie – pana marszałka profesora Grodzkiego, straszącego Armagedonem, gdyby wybory w maju miały się odbyć.

Nie wiem, kto wymyślił, żeby przesunąć wystąpienie marszałka Senatu w telewizji państwowej, wstawiając wcześniej wywiad z Andrzejem Dudą, ale musiał to być ktoś, kto wciąż z sentymentem wspomina zabawy w piaskownicy w wieku lat czterech. „O, proszę, jak Jędruś dał łopatką po głowie Tomaszkowi! Aż mu się gwiazdki przed oczami pokazały!”.

Czy pan prezydent oraz pan marszałek powiedzieli nam coś nowego? Nie. Powtórzyli narrację wciskaną nam przez dwie zwaśnione strony od tygodni. Według jednej wybory po prostu muszą się odbyć, według drugiej – jeśli się odbędą, niechybnie zginą dwie trzecie Polaków.

Do dnia zarządzonych przed epidemią przez marszałek Sejmu wyborów zostało nam raptem 15 dni. Nie wiemy w tym momencie nic.

Ale stan niewiedzy i chaosu nie dotyczy tylko wyborów. Dotyczy właściwie każdej dziedziny życia. Państwo polskie weszło w fatalny dryf. Tak źle nie było nawet zaraz po 10 kwietnia.

Zacznijmy ten przegląd od sytuacji wyborczej. Powiedzieć, że w tej sprawie władza jedzie po bandzie, to i tak ująć to bardzo łagodnie. Twarzą parcia PiS ku wyborom w maju został Jacek Sasin. Rozumiem, że politycy bywają zmuszani do przyjmowania ról, które nie całkiem im odpowiadają, ale są momenty, w których przyjęcie takiej roli oznacza, że nie zostanie się już nigdy twarzą niczego, bo się twarz bezpowrotnie traci. Były takie osoby w każdym obozie rządzącym, w poprzednim również. W tym został nią właśnie wicepremier Sasin, który skompromitował się już wielokrotnie.

Kilka dni temu w jednym z wywiadów stwierdził na przykład, że nie pamięta, co ustawa o wyborach korespondencyjnych, która tkwi w Senacie, mówi o sytuacji, gdy nie wyjmiemy pakietu wyborczego ze swojej skrzynki.

Odpowiadam panu wicepremierowi, bo najwyraźniej w przeciwieństwie do niego ja tę ustawę czytałem. Otóż mówi ona, że w szczegółowych sprawach – między innymi trybu dostarczania pakietów do odbiorców – zasady rozporządzeniem ustala sam minister do spraw aktywów państwowych. Przy czym rozporządzenie nie może zostać wydane przed wejściem ustawy w życie, a to nastąpi trzy dni przed głosowaniem.

Krótko mówiąc – na dwa tygodnie przed wyborami nie wiadomo, jak ma być uregulowany jeden z najbardziej widocznych problemów, związanych z głosowaniem korespondencyjnym. Podobnie jak nie uregulowano – bo znów musiałoby tu zadziałać rozporządzenie wicepremiera Sasina – kwestii upewnienia się, że pakiety wyborcze w ogóle do nas dotrą, a potem, że wypełnione trafią do komisji wyborczych. O ile te w ogóle będzie z kogo sformować.

Tymczasem Poczta Polska zaczęła żądać od samorządów wydania jej spisów wyborców. Najpierw była to kompletna komedia, bo samorządowcy otrzymywali maile podpisane „Poczta Polska”. Potem się zreflektowała i zaczęła swoje żądanie podpisywać kwalifikowanym podpisem elektronicznym oraz podpierać decyzją pana premiera, wydaną na podstawie specustawy o walce z epidemią (dokładnie jej art. 99.).

Oto obraz chaosu prawnego, w jakim się znaleźliśmy: specustawa o walce z COVID-19 faktycznie uprawnia pocztę do stawiania takiego żądania, ale z drugiej strony poczta nie ma do tego podstawy prawnej, ponieważ ustawa o wyborach korespondencyjnych nie jest jeszcze obowiązującym prawem. Nie mówiąc już o potężnym ryzyku, jakie wiąże się z przekazywaniem naszych danych wrażliwych instytucji, która jest do tego prawdopodobnie kompletnie nieprzygotowana. Na konflikt tych żądań Poczty z RODO wskazuje bardzo wielu ekspertów.

Druk kart? Sasin powinien za to zapłacić z własnej kieszeni.

Zarazem pan minister Sasin oznajmia, że karty do głosowania są już w druku – choć, jako żywo, dzieje się to prawem kaduka i za to zlecenie pan wicepremier powinien zapłacić z własnej kieszeni. Gdyby zaś pakiety miały być doręczane wyborcom przed wejściem w życie ustawy, to musiałoby się to dziać bez rozporządzenia, określającego tryb ich doręczania – gdyż, jak pisałem, nie można wydać rozporządzenia do nieobowiązującej jeszcze ustawy. Słowem – farsa.

Jednocześnie w jednym z wywiadów szef Kancelarii Premiera Michał Dworczyk, pytany o prawne uzasadnienie tych działań, oznajmia, że „jest przekonany”, iż wszystko dzieje się zgodnie z prawem. No cóż, skoro pan minister Dworczyk jest przekonany, to powinniśmy chyba być spokojni, prawda? Zresztą pan wicepremier Sasin posługuje się nie mniej atrakcyjną formułą: co prawda ustawa jeszcze nie obowiązuje, ale zakładamy, że obowiązywać będzie. Na to nie wpadliby nawet sowieccy prawnicy od słusznej woli ludu.

Wybory logistyczną, bezdenną porażką. Zarzewie zimnej wojny domowej.

Absurdalność tej sytuacji jest tak jaskrawa, że muszą ją dostrzegać również ci, którzy firmują twarde dążenie Naczelnika, aby wybory przeprowadzić. Ich bowiem zorganizować się po prostu nie da, a gdyby miały się jednak odbyć, to będą logistyczną porażką tak bezdenną, że uznanie ich wyniku za miarodajny stałoby się zarzewiem zimnej wojny domowej.

Mimo to rządzący brną w tym kierunku, stosując nie po raz pierwszy bardzo irytującą retorykę, zgodnie z którą kto nie działa zgodnie z ich partyjnym zapotrzebowaniem, ten działa przeciwko ładowi konstytucyjnemu. Po prostu przeciwko Polsce.

Z drugiej strony trudno mieć wątpliwości, że gdy Borys Budka lub marszałek Tomasz Grodzki grzmią, iż wybory odbyć się w majowym terminie nie mogą, próbują ratować szanse swojej partii. Małgorzata Kidawa-Błońska bowiem powinna mieć na drugie imię „Porażka”.

U nas z lodówki wyskakuje minister Szumowski

To wszystko być może jest jednak mniejszym problemem niż kompletny chaos w strategii walki z epidemią i wciąż zamrożona gospodarka. Za moment, pod koniec kwietnia, obudzimy się w świecie kilkunastoprocentowego bezrobocia i może wtedy do niektórych dotrze, do czego doprowadziła tak wychwalana codziennie w „Wiadomościach” TVP strategia kompletnego zamknięcia wszystkiego.

Gdy coraz więcej państw planuje konkretne kroki i daty odmrażania gospodarek, u nas z lodówki wyskakuje minister Szumowski ze swoimi podkrążonymi oczyma i powtarza, że nic nie wiadomo, a szczyt jest przed nami. Przy czym tych szczytów miało być już kilka. Swego czasu minister zdrowia mówił nawet o kwietniu. Wciąż nie wiemy, na jakich modelach minister się w swoich przewidywaniach opiera i jakie czynniki bierze pod uwagę. Wiemy natomiast, że jeśli jakieś daty się nieoficjalnie pojawiają, to są one bardzo odległe – tak jak otwarcie centrów handlowych dopiero w drugiej połowie maja. A i to nie jest pewne. Przypomnę, że każdy tydzień postoju gospodarki to dziesiątki miliardów złotych strat.

Im bardziej do szczegółu, tym bardziej opadają ręce

Od tygodni liczba dzienna zakażeń i zgonów utrzymuje się na podobnym poziomie. Słynne wypłaszczanie idzie nam tak świetnie, że może trwać do jesieni, a tym samym do jesieni mogą trwać restrykcje. Jedyna nadzieja w tym, że sąsiednie kraje, takie jak Czechy czy Litwa będą działać znacznie szybciej i to zwiększy presję na rząd.

Oficjalne statystyki są oczywiście zależne od liczb testów, których wciąż jest za mało. Dramat trwa w zamkniętych ośrodkach, takich jak DPS-y, a służbę zdrowia koronawirus sparaliżował już prawie całkowicie – głównie przez brak prewencji i testów.

Gdy spojrzeć na bardziej szczegółowe rozwiązania, opadają z rozpaczy ręce. We wspomnianych centrach handlowych rząd postanowił zwolnić najemców z umów, zobowiązujących ich do płacenia właścicielom galerii. Tych ostatnich jednak już z ich zobowiązań nie zwolniono – stracili przychody, zobowiązania pozostały. Szykuje się szturm na sądy cywilne.

Zdalną naukę przedłużono do 24 maja – w praktyce oznacza to, że dzieci do szkół w tym roku nie wrócą. Zarazem zasiłek opiekuńczy związany z COVID-19 ma trwać tylko do 3 maja. Ta decyzja dla setek tysięcy rodziców oznacza niemożność powrotu do pracy. Ktoś przecież będzie musiał zajmować się dziećmi. Zaś zdalna nauka to w praktyce praca dla rodziców na drugim etacie.

W sobotę rząd ogłosił, że 4 maja – wygląda na to, że jest to jedyny na razie znany konkretny etap odmrażania czegokolwiek – zaczną znów funkcjonować obiekty sportowe. Ale nawet tu widać, że decyzje są podejmowane kompletnie bezmyślnie i bez kontaktu z rzeczywistością. Wiem to, bo tak się składa, że jestem członkiem klubu strzeleckiego i strzelcem sportowym. Oto rząd zapowiedział, że na strzelnicy będzie mogło być do sześciu osób. Na każdej strzelnicy. Ma to mniej więcej taki sens, jakby we wszystkich sklepach ograniczyć liczbę klientów do 10 – obojętnie, czy sklep ma 100 czy 5000 metrów powierzchni. Strzelnica mojego klubu jest ogromna, sama oś pistoletowa (a osi jest kilka) to 20 stanowisk. Bez problemu można zachować wystarczające odstępy, zajmując połowę z nich. Dyletanctwo? Niewiedza? A może znów dotknięcie nieocenionego ministra Szumowskiego?

Polskie granice są wciąż praktycznie zamknięte dla tych, którzy pracowali w przygranicznych regionach Czech czy Niemiec. Kolejne dziesiątki tysięcy stracą przez to pracę. Rząd nie pomyślał dotąd o rozwiązaniu tego problemu.

Idziemy na dno, choć może tego jeszcze nie czujemy

Można spytać: czy leci z nami pilot? Wątpię. Wszystko wskazuje na to, że jesteśmy w sytuacji, która rządzących przerosła pod wieloma względami. Nie radząc sobie, coraz częściej są w stanie jedynie reagować na najbardziej bieżące polityczne potrzeby własnej partii, na każdym kroku gwałcąc logikę, zdrowy rozsądek i prawa obywateli, a pod względem prawnym nie stosują już nawet drogi na skróty, lecz działają najzwyczajniej poza obowiązującym prawem.

Idziemy na dno, choć może tego jeszcze nie czujemy. Wciąż mamy powietrze w płucach. Zaczynam jednak wątpić, czy jest go dość, żeby jeszcze wypłynąć na powierzchnię, nim się udusimy.

Łukasz Warzecha
https://wiadomosci.onet.pl/