Baruch Mark , „Ruch oporu w getcie bialostockim“ , Zydowski Instytut Historyczny , Warszawa 1952 r. Str. 74-79

 

Baruch Mark , „Ruch oporu w getcie bialostockim“ , Zydowski Instytut Historyczny , Warszawa 1952 r. Str. 74-79

„ Komisja z ramienia Izby Handlowej w Krolewcu i Gauleitera zwiedzila getto bialostockie i wyrazila sie pochlebnie o miejscowych „uzytecznych Zydach“ i Barasz juz byl przekonany, ze doprowadzi Zydow do spokojnej przystani. [•••]

Po pierwszych niepowodzeniach armii hitlerowskiej pod Brianskiem i Moskwa przywodca Judenratu poczal brac pod rozwage konkretna mozliwosc kleski hitleryzmu,i w zwiazku z tym przeczuwal , ze zwyciezcy i sami Zydzi z getta moga zazadac wowczas od Judenratu dokladnego obrachunku. [•••]

Barasz zorientowal sie , ze nie wolno mu juz stawiac wylacznie na swego hitlerowskiego mocodawce , przystapil wiec do szukania osobistych kontaktow z podziemiem, szukal drogi do lasu. Usilowal asekurowac sie na wypadek kleski Hitlera , poczal dawac zloto i pieniadze syjonistyczno-socjalistycznemu podziemiu. 19 stycznia 1943 roku Tennenbau zanotowal: „ Barasz przekazal mi pol kilograma zlota i okolo 30 zlotych zegarkow itp. „ Innym razem Tennenbaum wspomina znow o 98 zlotych obraczkach.

[•••] Barasz zada od Zydow stuprocentowej lojalnosci wobec wladz okupacyjnych. Wystepowal rowniez ostro przeciwko utrzymywaniu kontaktow miedzy Zydami a POLAKAMI. [•••]

Drugim przywodzca Judenratu byl Ber Subotnik , kierownik finansowy. Ostrze polityki finansowej Subotnika skierowane bylo przeciw ubogim warstwom ludnosci. Na posiedzeniu dnia 1 listopada 1941 r. dowiedziano sie, ze czlonek Judenratu Szmul Lipszyc , jeden z najbogatszych ludzi w Bialymstoku , nie wplacil ani grosza na poczet 25 000 rubli, jakie mial uiscic na rzecz kontrybucji, nalozonej przez okupanta na ludnosc zydowska.
Subotnik byl natomiast zawsze bezwzgledny w stosunku do niezamoznych. Podniesienie wysokosci komornego bylo ciezkim ciosem dla ubogich lokatorow. Na posiedzeniu odbytym 2 listopada 1942 roku. Subotnik wystapil z wnioskiem nalozenia nowych podatkow na pogorzelcow i biedakow i natychmiast zaproponowal srodki represyjne w stosunku do tych najslabszych elementow ; areszt, klatwe, pozbawienie kart chlebowych.

Judenrat skladal sie przewaznie z ludzi typu Barasza lub Subotnika . Wiekszosc czlonkow Judenratu wykorzystywalo swe stanowiska dla osobistych celow. Najwieksze naduzycia popelniano przy ukladaniu spisow osob skazanych na wysiedlenie lub na roboty przymusowe.

Sklad Judenratu swiadczy o jego obliczu „klasowym” :

Efroim Barasz – dzialacz prawicowo-syjonistycznej organizacji „Et – Liwnot“
Ber Subotnik – prezes syjonistyczno-religijnej partii „Mizrachi“
Tiktkin – b. wlasciciel przedsiebiorstwa eksportowego
Jakob Lipszyc – kupiec, b. Prezes Zwiazku Kupcow
Glikson – b. Dyrektor Zwiazku Kupcow
Szmul Punianski – kupiec , dzialacz „Mizrachi“
Mojzesz Szwif – fabrykant
Szmul Finkel – fabrykant
Cybulkin – b. Prezes banku
Pejsach Melnicki – bogaty rzemieslnik
Jakob Goldberg – dzialacz organizacji prawicowych syjonistow

Autor: Быдлошевский Л.З. – AD 2018