Znane są powszechnie zmiany w Kościele Katolickim na skutek reform jakie spowodował protestantyzm. Mało natomiast jest powszechnej wiedzy na temat Kościoła Prawosławnego. A to jest ciekawe.
Schizma Kościoła Rosyjskiego, znana również jako Raskol („rozłam” lub „schizma”), polegała na podziale Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej na oficjalny kościół i ruch staroobrzędowców w Rosji w połowie XVII wieku. Zostało ono wywołane reformami patriarchy Nikona z 1653 r., których celem było ujednolicenie praktyk Kościoła greckiego i rosyjskiego.
Reformy Kościoła i reakcje na nie.
Członkowie wpływowego kręgu zwanego Zelotami Pobożności (ros. Кружок ревнителей благочестия, ) opowiadali się za oczyszczeniem rosyjskiej wiary prawosławnej. Dążyli do zreformowania społeczeństwa moskiewskiego, zbliżenia go do wartości chrześcijańskich i udoskonalenia praktyk kościelnych. W konsekwencji zajmowali się także usuwaniem alternatywnych wersji i poprawianiem ksiąg nabożeństw. Najbardziej wpływowymi członkami tego kręgu byli arcykapłani Awwakum, Iwan Neronow, Stefan Wonifatijew, Fiodor Rtiszczew i, jeszcze będąc arcybiskupem Nowogrodu, sam Nikon, przyszły patriarcha.
Przy wsparciu rosyjskiego cara Aleksieja Michajłowicza patriarcha Nikon rozpoczął proces poprawiania rosyjskich ksiąg nabożeństw do ich współczesnych greckich odpowiedników i zmienił niektóre rytuały – dwupalcowy znak krzyża zastąpiono znakiem trzema palcami, „allelujah” miało być wymawiane trzy razy zamiast dwóch itd.
Innowacje te spotkały się z oporem zarówno duchowieństwa, jak i ludności, która kwestionowała zasadność i prawidłowość tych reform, odwołując się do tradycji teologicznych i prawosławnych zasad kościelnych. Ignorując te protesty, reformy zostały zatwierdzone przez soborów kościelnych w latach 1654–1655. W latach 1653–1656 drukarnia Epifany’ego Slavineckiego zaczęła wydawać poprawione wersje nowo przetłumaczonych ksiąg nabożeństw.
Duchowni stosujący opór próbowali udowodnić duchowieństwu, że poprawianie ksiąg według standardów greckich profanuje czystą wiarę, ponieważ Kościół grecki odszedł od „starożytnej pobożności” i drukował swoje księgi nabożeństw w drukarniach katolickich i że byli narażeni na wpływy rzymskokatolickie. Co więcej, Grecja już dawno znajdowała się pod wpływem Imperium Osmańskiego, w związku z czym niektóre elementy islamu włączyły się także w życie narodu greckiego i kościoła.
Sprawa wniesiona przez obrońców starej wiary znalazła wielu zwolenników wśród różnych warstw społeczeństwa rosyjskiego, co dało początek ruchowi Raskol. Część dawnego duchowieństwa niskiego szczebla protestowała przeciwko nasilaniu się ucisku feudalnego, ze strony przywódców kościelnych. Część członków wyższego duchowieństwa dołączyła do ruchu Raskola z powodu niezadowolenia z aspiracji Nikona i arbitralności jego reform kościelnych.
Niektórzy z nich, jak biskup Paweł z Kołomny, arcybiskup Aleksander z Wiatki (a także szereg klasztorów, jak słynny klasztor Sołowiecki), stanęli w obronie starej wiary; Biskup Paweł został ostatecznie stracony za lojalność wobec starych obrzędów. Bojarynia Feodozja Morozowa,( obraz wprowadzający) i jej siostra księżniczka Urusowa i niektórzy inni dworzanie otwarcie wspierali lub potajemnie sympatyzowali z obrońcami starej wiary.
>https://www.rbth.com/arts/335988-surikov-boyarina-morozova-painting
Powstania i prześladowania.
Ruch Raskolski zyskał na sile po soborze kościelnym w latach 1666–67, który anatemizował obrońców starej wiary ( staro-rytualiści) jako heretyków i podejmował decyzje co do ich ukarania. Liderami opozycji stali się zwłaszcza przedstawiciele duchowieństwa niższego szczebla, którzy zerwali stosunki z Kościołem. Głównym postulatem ich ideologii było propagowanie rozłamu z Cerkwią w imię zachowania wiary prawosławnej w jej kształcie do czasu reform.
Część zwolenników staroobrzędowców wzięła udział w buncie Stepana Razina w latach 1670–1671, choć powstania tego nie uważa się za bunt staroobrzędowców, a sam Stenka Razin miał poglądy silnie antykościelne. Zwolennicy starej wiary odegrali ważną rolę w powstaniu moskiewskim 1682 r. Wielu wyznawców starej wiary wyemigrowało na zachód, szukając schronienia w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, co umożliwiło im swobodne praktykowanie wiary.
Dziś w Polsce żyje około 2 tys. staroobrzędowców. Ich świątynie, nazywane molennami, znajdują się w czterech miejscowościach: Suwałkach, Wodziłkach, Gabowych Grądach i Wojnowie.
Na przełomie XVII i XVIII w. najbardziej radykalne elementy ruchu Raskola popadły w recesję, gdy stało się oczywiste, że reform nie da się cofnąć. Wewnętrzna polityka Piotra Wielkiego złagodziła prześladowania staroobrzędowców. Car jednak nałożył na nich wyższe podatki. Za panowania Katarzyny Wielkiej staroobrzędowców, którzy uciekli za granicę, zachęcano nawet do powrotu do ojczyzny. Jednak pozycja staroobrzędowców w Rosji pozostawała nielegalna aż do 1905 roku.
Scena z czasów Raskola
Raskol (schizma) nadal istnieje, a wraz z nim pewien antagonizm między Rosyjską Cerkwią Prawosławną Patriarchatu Moskiewskiego a staroobrzędowcami, choć na poziomie oficjalnym obie strony zgodziły się na pokojowe współistnienie. Z kościelnego i teologicznego punktu widzenia Raskol pozostaje kwestią wysoce kontrowersyjną i jednym z najtragiczniejszych epizodów w historii Rosji.
Duchaborcy.
Do najbardziej dramatycznych przejawów Raskola należała praktyka tzw. ognenniye kreshcheniya (огненные крещения, czyli chrzest ogniowy), czyli samospalenia, praktykowana przez najbardziej radykalne elementy ruchu staroobrzędowców, którzy uważali, że koniec świata było blisko.
Taki właśnie odłam radykalnego prawosławia znalazł się w Kanadzie.
Nudyzm i podpalenia
Synowie Wolności, oderwana sekta protestacyjna, identyfikująca się w 1902 r. jako svobodoniki (suwerenni, wolni ludzie), stosowała nudyzm i podpalenia jako widoczne metody protestu. Protestowali przeciwko materializmowi, zajęciu ziemi przez rząd, obowiązkowej edukacji w szkołach rządowych i rządowym wyrokom i karom.
Doprowadziło to do wielu konfrontacji z rządem Kanady i Królewską Kanadyjską Policją Konną, które trwały do lat siedemdziesiątych XX wieku. Nudyzm został po raz pierwszy zastosowany po przybyciu Doukhoborów do Kanady. Używali przemocy do walki z nowoczesnością, niszczyli młocarnie i inne przejawy nowoczesności. Grupa przeprowadziła nocne podpalenia szkół zbudowanych przez gminę Duchobor.
W latach 1947 i 1948 Królewska Komisja Sullivana zbadała akty podpaleń i ataków bombowych w Kolumbii Brytyjskiej i zaleciła kilka środków mających na celu integrację Duchoborów ze społeczeństwem kanadyjskim, zwłaszcza poprzez edukację ich dzieci w szkołach publicznych.
Mniej więcej w tym czasie rząd prowincji rozpoczął bezpośrednie negocjacje z ich przywódcami. Rząd Kredytu Społecznego W. A. C. Bennetta, który doszedł do władzy w 1952 r., zajął ostrzejsze stanowisko wobec „problemu Doukhoboru”. W 1953 r. 174 dzieci Synów Wolności zostało przymusowo internowanych przez agentów rządowych w szkole z internatem w New Denver w Kolumbii Brytyjskiej. Później zarzucono znęcanie się nad internowanymi dziećmi.
W ciągu niecałych pięćdziesięciu lat Synowie Wolności dopuścili się 1112 odrębnych aktów przemocy i podpaleń, których straty kosztowały ponad 20 milionów dolarów; akty te obejmują zamachy bombowe i podpalenia szkół publicznych, zamachy bombowe na kanadyjskie mosty i tory kolejowe, zamach bombowy na gmach sądu w Nelson oraz zniszczenie wieży przesyłowej obsługującej dystrykt East Kootenay, w wyniku czego straty z 1200 miejsc pracy.
Wielu niezależnych i społecznych Duchoborów uważało, że podpalenia i zamachy bombowe Synów Wolności pogwałciły główną zasadę Duchoboru dotyczącą niestosowania przemocy i że nie zasługują na miano Duchoborów.
Wątek osobisty.
Nasze pierwsze kroki w Kanadzie były w Kolumbii Brytyjskiej w miasteczku Kamloops. Tam właśnie znalazła nas Mary S. która porozumiewała się z nami w języku rosyjskim, bo my nie mówiliśmy po angielsku. Mary pochodziła właśnie ze środowiska Duchaborców i często odwiedzała swoich rodziców tam mieszkających. Mary opuściła środowisko protestantów, skończyła studia, wyszła za mąż za anglikańskiego protestanta i pracowała w bibliotece uniwersyteckiej w Toronto (UofT) prowadząc dział słowiański biblioteki.
Mary, pamiętamy o Tobie.
Anna-PK
https://an40na.neon24.net
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz