Istota działań przeciwdywersyjnych

 Istota działań przeciwdywersyjnych

Konflikt toczący się obecnie na Ukrainie jest idealnym przykładem wojny hybrydowej, która stała się potencjalnym zagrożeniem dla państw NATO. Na początku tego konfliktu ważną rolę odegrały tzw. „zielone ludziki”, które dokonały niejawnej interwencji na Krymie i w sprawny sposób przejęły kontrolę na ważnymi elementami infrastruktury i  zablokowały ukraińskie jednostki wojskowe. W związku z tymi wydarzeniami warto przyjrzeć się istocie działań przeciwdywersyjnych, które są jedną z form działania w wypadku wojny hybrydowej.

Działania przeciwdywersyjne określa się jako działania polegające na prowadzeniu walk z grupami terrorystycznymi, sabotażowymi oraz dywersyjno-rozponawczymi, które przeniknęły się na terytorium kraju lub przedostały się na tyły walczących wojsk. Działania tego typu grup mogą mieć charakter zaczepny mający na celu wykrycie, zniszczenie oraz obezwładnienie sił dywersyjnych danego przeciwnika lub charakter obronno-ochronny czyli zagwarantowanie skutecznej ochrony i obrony ważnych obiektów dla zaatakowanej strony.

Za najważniejszą istotę działań przeciwdywersyjnych uznaje się ograniczenie ofensywnych działań przeciwnika na terytorium własnego kraju lub na tyłach wojsk własnych oraz jednocześnie zapewnienie wojskom własnym pełnej swobody działania z wykorzystaniem posiadanych sił i środków w postaci zasobów ludzkich i sprzętu. Wdrożenie tych założeń realizuje sie poprzez zlokalizowanie i niszczenie grup dywersyjnych przeciwnika wraz z elementami je wspierającymi, w przypadku niemożności ich likwidacji i zniszczenia działania prowadzone są w celu jak największgo ograniczenia możliwości oddziaływania tego typu grup na ugrupowania wojsk własnych.

Działania przeciwdywersyjne zawsze związane są z reakcja na działanie ugrupowań przeciwnika i mogą mieć miejsce zarówno w czasie pokoju, kryzysu czy podczas wojny, a nawet także w okresie powojennym. Działania tego typu mogą występować: na własnym terytorium, zajętym terytorium przeciwnika, terytorium państwa trzeciego np. w ramach międzynarodowych operacji pokojowych czy stabilizacyjnych.

Jednym z podstawowych działań przecidywersyjnych jest uniemożliwienie przeciwnikowi przerzutu grup dywersyjnych do wyznaczonych im rejonów działania. Działania te mogą się przejawiać poprzez ścisłą kontrolę granic w powietrzu, na morzu i na lądzie. Jeśli do takiego przerzutu dojdzie głównym zadaniem państwa zaatakowanego będzie niedopszuczenia do rozprzestrzeniania się sił przeciwnika poprzez izolację tych sił i stopniową likwidację.

Aby wykonać wspomniane wyżej zadania państwo prowadzące działania przeciwdywersyjne musi podjąć realizację wielu przedsięwzięć o charakterze wywiadowcznym, kontrwywiadowczym, administracyjno-porządkowym, zapobiegawczo-ochronnym oraz podjąć walkę z grupami dywersyjnymi, którą określa się jako bojowe działania przeciwdywersyjne.

W ramach bojowych działań przeciwdywersyjnych należy wyróżnić:

Działania zaczepne – to podstawowy rodzaj działań przeciwdywersyjnych. Polegają, na nieprzerwanym  i intensywnym przeczesywania zagrożonych obszarów przez lekkie pododdziały o wysokim stopniu mobilności, które po wykryciu sił dywersyjnych współdziałają z głównymi siłami wojska, załogami ważnych obiektów oraz przechodzą natychmiast do pościgu, zmuszając dywersantów do walki.

Działania ochronno-obronne –  uznaje się za pomocniczy rodzaj przeciwdywersyjnych działań bojowych. Przejawiają się poprzez zapewnienie skutecznej i bezpośredniej obrony i ochrony obiektów, które mogą stanowić punkt rozpoznania i ataku ze strony worgich sił dywersyjnych.  Działania ochronno-obronne są uważane za pomocnicze, ponieważ nie stwarzają możliwości likwidacji sił dywersyjnych, a jedynie obronę i ochrone przed nimi. Formacje prowadzące działania ochronno-obronne stanowią uzupełnienia dla sił prowadzących działania zaczepne, które biorą na siebie główny ciężar walki z ugrupowaniami sił przeciwnika.

Działania rozpoznawcze – prowadzi się w celu zdobycia informacji o siłach dywersyjnych przeciwnika oraz nawiązania z nimi kontaktu bojowego. Działanai te mogą być prowadzone w celu zabezpieczenia terenów zagrożonych, w których są rozmieszczone ważne stanowiska dowodzenia, zaopatrzenia bądź inne ważne obiekty o charakterze strategicznym.

Działania pościgowe –  są to działania prowadzone po wykryciu śladów pobytu sił dywersyjnych przeciwnika. Głównym celem tych działań jest zmuszenie przeciwnika do podjęcia walki.

Działania blokujące – są to działania prowadzone w parze z działaniami rozpoznawczymi, pościgowymi lub likwidacyjnymi w celu ograniczenia możliwości manerwy grup dywersyjnym przeciwnika.

Działania likwidacyjne – prowadzone po zepchnięciu sił dywersyjnych przeciwnika do określonego rejonu w celu ich zniszczenia bądź wzięcia do niewoli.

Wymienione powyżej formy działań przeciwdywersyjnych podczas ich prowadzenia są ze sobą ściśle powiązane, uzupełniają się oraz przechodzą z jednych w drugie. Każde z tych działań mogą być realizowane poprzez odpowiednia sposoby  do,  których zalicza się pościg, zasadzkę, przeszukiwanie, wypad, blokadę oraz okrążenie.

Pościg – zorganizowany ruch własnych wojsk śladem wycofujących się ugrupowań sił przeciwnika. Celem prowadzenia pościgu jest nawiązanie kontaktu ogniowego z przeciwnikiem, okrążenie go i fizyczna likwidacja.

Zasadzka –  organizowana na przypuszczalnych drogach przemarszu ugrupowań dywersyjnych przeciwnika, lub w rejonach strategicznych obiektów, które mogą stać się celem tych ugrupowań. Zasadzka może być zorganizowana jednorazowo lub przejść w system zasadzek i trwać od kilku godzin, aż do kilku dni. Celem zasadzki jest zawsze fizyczna likwidacja ugrupowań dywersyjnych sił przeciwnika.

Przeszukiwanie –  to dokładna kontrola i sprawdzenie terenu oraz obiektów i instalacji mogących stanowić się miejsce ukrycia się grup dywersyjnych przeciwnika.

Wypad –  to skryte zbliżenie się wojsk do miejsca przebywania sił przecinika, szybkie okrążenie go i bezpośrednia fizyczna likwidacja. Istotą wypadu jest zaskoczenia przeciwnika i dokładna koordynacja działań sił własnych.

Blokada – skryte rozmieszcznie żołnierzy na ściśle określonych rubieżach, na możliwym kierunku działania ugrupowań dywersyjnych przeciwnika, zorganizowanie systemu obserwacji i kontroli zajmowanego terenu, działanie w celu likwidacji sił przeciwnika. W skład blokady najczęście wchodzą: patrole, posterunki obserwacyjne i kontrolne oraz odwody. Blokady organizuje się w powiązaniu z innymi sposobami działań o charakterze przeciwdywersyjnym. O powodzeniu każdej blokady decyduje skryte i zorganizowane działanie sił własnych.

Okrążenie – to działanie polegające na wykonaniu manewru uniemożliwiającego wycofanie się ugrupowaniom dywersyjnym przeciwnika z rejonu, w którym ugrupowania te zostały zlokalizowane celem ich likwidacji. Okrążenie jest sposobem walki, do którego dąży się we wszystkich sposobach działania przeciwko silo dywersyjnym.

Wszystkim jednostkom sił własnych skierowanym do działań przeciwdywersyjnych należy wyznaczyć główny rejon działania, który dzieli się później  na rejony działania dla poszczególnych pododdziałów danej jednostki. Jest to potrzebne ze względu na prowadzenie działań przecidywersyjnych na dużych przestrzeniach. Rozproszenie sił w terenie może umożlwić większa efektywnośc tych działań w przeciwnieństwie do koncetracji, która może ułatwić działanie siłom przecinika.

Bibliografia:

Leksykon wiedzy wojskowej, Warszawa 1979
R. Jakbuczak, B. Wiśniewski, Właściwości dywersji i jej zwalczania – zarys problemu, Warszawa 2006
Taktyka wojsk lądowych, Warszawa 2009