Co to jest mofeta? To chłodny (do 100 st. Celsjusza) wyziew związany z działalnością wulkaniczną. Ze szczeliny w ziemi wydostaje się dwutlenek węgla, a z wody wydobywa się w postaci bulgoczących pęcherzyków. Nasyca ją, dzięki czemu powstaje szczawa.
Okolice Muszyny, Krynicy i Tylicza mają skomplikowaną budową geologiczną. Jak podaje VisitMałopolska (regionalny portal turystyczny Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego) muszyńska mofeta „to największa i najbardziej efektywna tego typu forma geologiczna na terenie całej Polski”.
Znajduje się na dnie Złockiego Potoku na granicy dwóch wsi Jastrzębik i Złockie. Zajmuje powierzchnię ok. 25 metrów kwadratowych. Została odkryta w 1938 r. przez prof. Henryka Świdzińskiego – specjalistę z zakresu geologii Karpat, złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Dlatego obecnie nosi jego imię. Pod koniec XX w. uznano ją też za pomnik przyrody nieożywionej.
Mofeta w Jastrzębiku/fot. autor: Jerzy Opioła
Dzięki muszyńskiej mofecie roślinność jest niezwykle bujna. Istnienie tej formy geologicznej ma jednak negatywne skutki dla otoczenia. Może powodować śmierć owadów, a nawet ptaków. Dlaczego? Gaz, który się z niej wydobywa, gromadzi się przy ziemi. Składa się on głównie z dwutlenku węgla, ale zawiera także azot czy metan. Jeżeli nie rozwieje go wiatr, to zabija zwierzęta, które unoszą się nad mofetą. Szczególnie gdy przebywają tam zbyt długo.
Odnotowano przypadki padania owiec w tym rejonie. Pojawiały się też informacje, że gdy gaz przeniknął do piwnicy w Jastrzębniku, udusił znajdującego się tam człowieka. Jednak oglądanie morfety jest możliwe, prowadzi do niej drewniana kładka. Podziwiając to zjawisko geologiczne, należy zachować szczególną ostrożność.
Interesująca historia jest związaną z mofetą z Tylicza. Znajduje się w lesie na terenie osady turystycznej Domki. To jedenaście kręgów, które są połączone. Podobno w PRL-u miały tam być prowadzone badania nad jedzeniem dla kosmonautów ze Związku Radzieckiego. W tylickiej mofecie hodowano algi, ale po wielu testach uznano, że nie są one najlepszym pożywieniem dla ludzi. Dlatego zrezygnowano z dalszej produkcji.
Mofeta w Tyliczu/fot. autor: Rumcais
Można zobaczyć tylicką morfetę z bliska. Zbudowano tam altanę i mostek, a dokładny opis zamieszczono na tablicy informacyjnej.
Czy wygasłe wulkany mogą się obudzić?
W Polsce nie ma aktywnych wulkanów, a naukowcy nie przewidują, że może się to zmienić w najbliższym czasie. Bardziej prawdopodobne niż przebudzenie uśpionego wulkanu, byłoby trzęsienie ziemi. Po kataklizmie, do którego doszło w Turcji i Syrii, Państwowy Instytut Geologiczny zapewniał jednak, że: „Polska jest krajem spokojnym sejsmicznie i silne trzęsienia ziemi nam nie grożą”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz