Niemcy zjednoczone

Niemcy zjednoczone

Niemcy – jako państwo znajdujące się w samym środku Europy, z racji tego położenia – wpływało i wpływa na jej losy. Trudno zrozumieć jej historię bez znajomości historii Niemiec, ale też trudno zrozumieć bez tego jej teraźniejszość. 

Cechą charakterystyczną Niemiec w całej ich historii było to, że wschodnia granica tego państwa, jeśli tak je można było nazywać, była zmienna, w odróżnieniu od zachodniej, która była i jest stabilna.

Drugą cechą charakterystyczną było to, że zachodnia część składała się z wielu małych księstw czy państw, a wschodnia, to monarcha Habsburgów i Prusy, które rywalizowały ze sobą o dominację na całym obszarze I Rzeszy.

Jeśli więc wschodnia granica Niemiec jest zmienna, na co wskazują jej dzieje i zmieniała się w wyniku wojen, to czy tym razem będzie inaczej? Wprawdzie Niemcy nie są bezpośrednio zaangażowane w wojnę na Ukrainie, ale w sytuacji, gdy Ameryka oficjalnie wycofuje się z Europy, to o jej powojennym kształcie będą decydować Niemcy i Rosja. Dla Polski będzie to oznaczało utratę ziem zachodnich.

Informacje zawarte poniżej pochodzą z Wikipedii.

Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) zakończyła wojny religijne w Rzeszy, która pozostała jednak podzielona na wiele małych państw. W XVIII wieku było ich około 1800. Od 1740 roku spory pomiędzy austriacką monarchią Habsburgów oraz Prusami zdominowały niemiecką historię. Od 1618 roku Elektorat Brandenburgii (jako część Świętego Cesarstwa Rzymskiego) i Księstwo Pruskie (do 1657 lenno Królestwa Polskiego, następnie suwerenne państwo) były połączone unią personalną, związek ten określany jest nazwą Brandenburgia-Prusy.

Brandenburgia-Prusy; źródło: Wikipedia.

16 listopada 1700 cesarz Leopold I (Habsburg) podpisał tzw. „traktat koronny”, zgodnie z którym zezwolił Fryderykowi I na podniesienie Prus Książęcych do rangi królestwa w zamian za udzielenie pomocy w wojnie o sukcesję hiszpańską.

Królestwo powstało 18 stycznia 1701, w momencie koronacji elektora brandenburskiego i księcia Prus Fryderyka I na „króla w Prusach” z rezydencją królewską w Berlinie. Nie mógł on przyjąć tytułu króla Prus (gdyż ich część leżała w Królestwie Polskim), ani „króla Brandenburgii” (gdyż Brandenburgia formalnie pozostawała częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego). Koronacja miała miejsce w Królewcu, który był tradycyjną stolicą dotychczasowego Księstwa Pruskiego.

Prusy

Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – historyczne państwo rządzone przez dynastię Hohenzollernów, powstałe w 1701 roku w wyniku koronacji Fryderyka III na „króla w Prusach”. W latach 1815–1866 państwo członkowskie Związku Niemieckiego, w latach 1866–1871 Związku Północnoniemieckiego, w latach 1871–1918 Cesarstwa Niemieckiego. Król Prus był jednocześnie cesarzem niemieckim, a Prusy w Cesarstwie miały pozycję hegemoniczną.

W maju 1715 roku Królestwo Prus dołączyło do III wojny północnej, stając po stronie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Danii, Saksonii, Rosji i Hanoweru. Fryderyk I osobiście prowadził swoją 30-tysięczną armię podczas oblężenia Stralsundu, choć rzeczywiste dowództwo nad wojskiem powierzył Leopoldowi I, księciu Anhaltu-Dessau. W wyniku pokoju w Nystad Prusy uzyskały wschodnią część Pomorza Szwedzkiego ze Szczecinem oraz wyspami Wolin i Uznam.

W 1740 roku, po objęciu władzy w państwie przez Fryderyka II wojska pruskie wkroczyły na Śląsk, będący częścią Monarchii Habsburskiej, wywołując tym samym wybuch I wojny śląskiej. Na mocy pokoju wrocławskiego i traktatu berlińskiego Prusy zajęły większość ziem Śląska, poza księstwami cieszyńskim i opawskim, a także częścią księstwa karniowskiego.

Wojna siedmioletnia rozpoczęła się 29 sierpnia 1756 wtargnięciem wojsk pruskich pod wodzą Fryderyka II Wielkiego, do Saksonii. Przeciwko Prusom wystąpiła Austria, chcąc odzyskać Śląsk (tzw. III wojna śląska). W 1757 Rosja przystąpiła do wojny – po stronie Austrii i Francji przeciwko Prusom, zajmując Królewiec i ogłaszając przyłączenie Prus (Wschodnich) do Rosji. W sierpniu 1759 w bitwie pod Kunowicami oddziały pruskie zostały pokonane przez koalicję rosyjsko-austriacką. W październiku 1760 roku Berlin był przez kilka dni okupowany przez Austriaków i Rosjan.

W 1758 roku Prusy Wschodnie znalazły się pod okupacją rosyjską, która trwała do roku 1762. Śmierć carycy w 1762 roku, nazywana „cudem domu brandenburskiego”, spowodowała jednak przywrócenie władzy Hohenzollernów i podpisanie pokoju w Hubertusburgu w 1763 roku, przypieczętowującego włączenie znacznej części Śląska do Królestwa Prus.

Cud domu brandenburskiego

Cud domu brandenburskiego (niem. Mirakel des Hauses Brandenburg) – wydarzenie podczas wojny siedmioletniej, które uniemożliwiło koalicji antypruskiej ostateczne pokonanie Królestwa Prus.

Do pierwszego cudu domu brandenburskiego doszło po przegranej przez Prusy bitwie pod Kunowicami 12 sierpnia 1759 roku, kiedy rosyjski generał-feldmarszałek Piotr Sałtykow nie zdecydował się na marsz na Berlin, ani na dalsze efektywne współdziałanie z Austriakami. Tym samym koalicja antypruska nie wykorzystała wielkiego zwycięstwa, co umożliwiło odtworzenie armii i kontynuowanie wojny przez Prusy. Określenie „cud” ukuł sam Fryderyk II Wielki.

Głośniejszy i bardziej znany w historii stał się jednak kolejny „cud” z 5 stycznia 1762 roku: po śmierci carycy Elżbiety Romanowej jej następca, Piotr III Romanow, który w przeciwieństwie do poprzedniczki był germanofilem i zwolennikiem Fryderyka II, wycofał swoje wojska z linii frontu i przekazał część armii Fryderykowi. Za przykładem Piotra III poszła Szwecja, zawierając z Prusami pokój. Król wzmocniony na duchu przeprowadzał ofensywy na Śląsku i w Saksonii, zmuszając wojska austriackie do odwrotu. Spowodowało to nieoczekiwany zwrot w wojnie siedmioletniej.

Prusy uczestniczyły w roku 1772 roku w I rozbiorze Polski, w wyniku którego uzyskały 36 000 km², a także obszar województw: chełmińskiego, malborskiego, pomorskiego oraz części inowrocławskiego i kaliskiego. Fryderyk II przyjął wówczas tytuł króla Prus (niem. König von Preussen).

27 sierpnia 1791 król Prus wraz z cesarzem Leopoldem II Habsburgiem wydał deklarację z Pillnitz, wzywając siły europejskie do przywrócenia monarchii absolutnej we Francji. Pomimo że sama deklaracja miała charakter przede wszystkim symboliczny, to we Francji była odczytywana jako zagrożenie dla rewolucji i doprowadziła do jeszcze większej radykalizacji w środowisku rewolucjonistów. 20 kwietnia 1792 Francja wypowiedziała wojnę Austrii, a Prusy stanęły po stronie Habsburgów. We wrześniu 1792 roku została powstrzymana ofensywa wojsk Pruskich w bitwie pod Valmy. W 1795 Prusy wycofały się z wojny, podpisując z Francją traktat pokojowy w Bazylei.

Źródło: Wikipedia (autor: Tournasol7).

W 1793 roku Prusy wzięły udział w drugim rozbiorze Polski, uzyskując 58 000 km², obejmujących obszar województw: poznańskiego, gnieźnieńskiego, kaliskiego, sieradzkiego, inowrocławskiego, brzeskokujawskiego, płockiego, a także części mazowieckiego i rawskiego oraz ziemi dobrzyńskiej, Gdańska i Torunia. W roku 1795 Prusy w wyniku trzeciego rozbioru Polski uzyskały 43 000 km², zajmując część Mazowsza (z Warszawą) i Litwy oraz Podlasie.

Związek Reński

Związek Reński, Konfederacja Reńska (fr. États confédérés du Rhin, niem. Rheinbund) – konfederacja państw niemieckich, zależnych od I Cesarstwa Francuskiego, istniejąca w latach 1806–1813.

Związek Reński w 1812 roku, w okresie swojego największego zasięgu; źródło: Wikipedia.

Utworzenie Związku Reńskiego było rezultatem zwycięskiej dla Napoleona wojny z Austrią i Rosją w 1805 r., zakończonej podpisaniem pokoju w Preszburgu (obecnie Bratysława). Na jego mocy największą stratą Austrii było pozbawienie przodownictwa w Rzeszy. Jej miejsce zajęła Francja.

Władcy niemieccy, pod naciskiem Napoleona, postanowili wystąpić ze Świętego Cesarstwa Rzymskiego i zawiązać konfederację pod jego protektoratem. W ramach Związku przeprowadzono likwidację drobnych państw niemieckich i włączenie ich do większych terytoriów (mediatyzacja); objęła ona przede wszystkim terytoria kościelne i tzw. wolnych rycerzy Rzeszy.

Państwa wchodzące w skład Związku formalnie zachowały suwerenność – mogły prowadzić politykę zagraniczną, ale faktycznie pozostawały pod przemożnym wpływem Napoleona. Związek Reński pozostawał w sojuszu wojskowym z Cesarstwem Francji. Był on zobowiązany do wystawienia na czas wojny 63-tysięcznego wojska. W zamian Napoleon miał wystawić, w razie konfliktu zagrażającego państwom skonfederowanym, 200-tysięczny korpus.

Związek Niemiecki

Związek Niemiecki (niem. Deutscher Bund) – konfederacja państw niemieckich i wolnych miast, utworzona podczas kongresu wiedeńskiego na mocy aktu z dnia 8 czerwca 1815 roku, służąca wspólnemu zorganizowaniu gospodarek tych państw. Związek upadł w 1866 roku, w wyniku rywalizacji między Cesarstwem Austrii i Królestwem Prus (tzw. Deutscher Dualismus), działań wojennych, Wiosny Ludów oraz niemożności dojścia wielu państw-członków do porozumienia.

Związek Niemiecki w 1820 roku; główne kraje Cesarstwo Austrii (na żółto) i Królestwo Prus (na niebiesko) nie były całkowicie w granicach Związku (czerwoną linią); źródło: Wikipedia. Na tej mapce wyraźnie widać, jakie znaczenie ma dla Niemców granica polsko-niemiecka z 1937 roku.

Na kongresie wiedeńskim cesarz Austrii nie odzyskał tytułu cesarza rzymskiego. Wielka Brytania zaakceptowała Związek Niemiecki jako przeciwwagę dla agresywnej polityki Francji i Rosji. Związek miał zastąpić rozwiązane w 1806 r. Święte Cesarstwo Rzymskie. W jego skład wchodziło początkowo 35 państw (księstwa, królestwa i Cesarstwo Austriackie) i 4 wolne miasta: Brema, Hamburg, Frankfurt nad Menem i Lubeka.

Z racji posiadania ziem na terytorium Związku Niemieckiego członkami Związku były też Wielka Brytania (Hanower, do 1837), Holandia (Luksemburg, do 1867) i Dania (Holsztyn, do 1864). Zachodnia część Wielkiego Księstwa Luksemburga została w 1839 przyłączona do Belgii. Prezydentem Związku zostawał każdorazowo cesarz Austrii.

Wojna prusko-austriacka

Wojna prusko-austriacka (niem. Deutscher Krieg, Preußisch-Deutscher Krieg, czes. Prusko-rakouská válka) – konflikt zbrojny pomiędzy Królestwem Prus, Królestwem Włoch i kilkoma państwami-członkami Związku Niemieckiego, a Cesarstwem Austriackim, Saksonią, Królestwem Hanoweru, Królestwem Bawarii oraz kilkoma państwami-członkami Związku Niemieckiego, w dniach od 16 czerwca do 23 sierpnia 1866.

Podłoże

Między Prusami a Austrią od dawna trwała rywalizacja o przewodnictwo w utworzonym w 1815 r. Związku Niemieckim. Od władców obu państw oczekiwano, że przeprowadzą polityczną unifikację Niemiec i przekształcą Związek w federacyjne państwo ogólnoniemieckie.

O ile większość władców niemieckich i arystokracja feudalna tradycyjnie popierały Habsburgów, depozytariuszy tradycji Świętego Cesarstwa Rzymskiego, o tyle niemiecka burżuazja i intelektualiści wiązali swe nadzieje z Hohenzollernami i rządem pruskim, bardziej dynamicznym od austriackiego.

Od 1834 większość państw niemieckich łączył także Niemiecki Związek Celny, zorganizowany przez Prusy, który zapewniał sprawniejszą współpracę gospodarczą i stanowił pruską przeciwwagę dla wpływów austriackich.

Od 1862 funkcję premiera Królestwa Prus pełnił Otto von Bismarck, otwarcie kontestujący dominację austriacką i konsekwentnie dążący do zjednoczenia Niemiec pod przewodnictwem pruskim. Po wojnie z Danią (1864 r.), Cesarstwo Austrii zyskało oddalone od jej granic Księstwo Holsztynu, natomiast Prusy Księstwo Szlezwiku. Spowodowało to konflikt, który wykorzystał Otto von Bismarck i w 1866 r. rozpoczął działania wojenne (choć pierwszy krok należał do Austrii, bo na jej żądanie Bundestag – powołując się na artykuł 19. Aktu Związkowego Kongresu Wiedeńskiego o „ochronie wewnętrznego bezpieczeństwa Niemiec i zagrożonych praw jego członków” – uchwalił 11 kwietnia 1866 r. mobilizację związkowych sił zbrojnych, oczywiście poza oddziałami pruskimi).

Z uwagi na ten akt – formalnie i w znacznym stopniu faktycznie – była to wojna prusko-niemiecka, jednakże jej główną treścią była rywalizacja pomiędzy dwiema głównymi potęgami, stąd tradycyjna nazwa konfliktu w historiografii. Wcześniej, dzięki działaniom dyplomacji, Bismarck zapewnił sobie neutralność Rosji i Francji oraz wsparcie Włoch, którym obiecał pomoc w uzyskaniu należącej do Austriaków Wenecji.

Zakończenie wojny

Wojna zakończyła się pokojem w Pradze podpisanym 23 sierpnia 1866, który obowiązywał Prusy i Austrię. 10 października 1866 zawarty został układ pokojowy pomiędzy Włochami a Austrią. Na jego mocy Prusy przejęły Holsztyn wraz z ostatecznym włączeniem Szlezwiku, który od 1864 znajdował się pod administracją pruską. Ponadto Prusy anektowały niektóre państwa niemieckie, które wystąpiły przeciwko nim. Były to: Królestwo Hanoweru, Księstwo Nassau, Elektorat Hesji i Wolne Miasto Frankfurt.

W wyniku tych zmian granic terytorium państwa pruskiego stanowiło teraz zwartą, geograficzną całość. Wbrew sugestiom króla Wilhelma I Hohenzollerna i pruskiej generalicji, Bismarck zrezygnował z odbierania Austrii terytoriów takich jak Czechy lub Austria właściwa i z ewentualnej aneksji Saksonii. Uznał, że w przyszłości Austria może stać się sojusznikiem zjednoczonych pod pruskim przewodnictwem Niemiec. Ponadto dzięki staraniom Bismarcka, sojusznicze Włochy uzyskały Wenecję.

Najważniejszym skutkiem wojny było jednak wycofanie się Austrii z polityki niemieckiej (rozwiązanie Związku Niemieckiego i utworzenie Związku Północnoniemieckiego, oba wydarzenia w 1866 r.), co umożliwiło w 1871 r. zakończenie jednoczenia Niemiec pod przewodnictwem Królestwa Prus i powołanie Cesarstwa Niemieckiego.

Związek Północnoniemiecki

Związek Północnoniemiecki (niem. Norddeutscher Bund) – początkowo sojusz wojskowy części państw niemieckich, zawiązany 18 sierpnia 1866 r. w ramach procesu zjednoczenia Niemiec pod przywództwem Prus, w miejsce Związku Niemieckiego rozwiązanego po wojnie austriacko-pruskiej, przekształcony 1 lipca 1867 r. w państwo federalne, podniesione następnie w 1871 r. do rangi Cesarstwa Niemieckiego.

Był to najwcześniejszy podmiot prawa międzynarodowego, z którym współczesne Niemcy zachowują ciągłość prawną, a zarazem pierwsze niemieckie państwo narodowe, w którego skład Prusy weszły jako całość, zatem włączając w to również Prusy Wschodnie oraz zabór pruski podzielonej Polski, toteż nasiliła się zarówno germanizacja tych terenów, jak i opór Polaków przeciwko niej.

Związek Północnoniemiecki (1866-1871); źródło: Wikipedia.

Do Związku Północnoniemieckiego weszły 22 państwa niemieckie położone na północ od linii Menu oraz Królestwo Prus wraz z jego częściami nienależącymi do uprzednio istniejących Świętego Cesarstwa Rzymskiego i Związku Niemieckiego: Prowincją Prusy, Wielkim Księstwem Poznańskim oraz wchodzącymi w skład Prowincji Pomorze terytorium dawnego starostwa drahimskiego.

Do Związku nie weszły: Cesarstwo Austrii, Bawaria, Wirtembergia, Badenia, część Hesji, Luksemburg, Liechtenstein, oraz kantony szwajcarskiej Alemanii.

W 1867 r. Reichstag uchwalił nową konstytucję opracowaną przez Ottona von Bismarcka (kanclerz Związku), była ona wstępem do zjednoczenia Niemiec pod egidą Prus. Związek istniał do 1871 r.

Cesarstwo Niemieckie

Źródło: Wikipedia.

Po pokonaniu przez Związek Północnoniemiecki Francji podczas wojny w 1870 r., 18 stycznia 1871 r. w okupowanym Wersalu proklamowano w Galerii Zwierciadlanej pałacu wersalskiego Cesarstwo Niemieckie, które połączyło wszystkie państewka niemieckie poza Austrią, Luksemburgiem, Liechtensteinem oraz kantonami szwajcarskiej Alemanii.

Prusy, które zajmowały ok. 2/3 powierzchni nowego państwa, zdominowały je. Pruscy królowie z dynastii Hohenzollernów przybrali tytuł cesarski, a Berlin stał się jego stolicą. W kolejnych latach dzięki polityce zagranicznej Bismarck jako kanclerz Niemiec pod rozkazami cesarza zapewnił państwu silną pozycję na arenie międzynarodowej poprzez luźne trzymanie się przymierzy, odosabnianie Francji w sprawach dyplomatycznych i unikanie wojen.

*                    *                    *

W Geografii Powszechnej PWN (1962-67) w rozdziale poświęconym Niemcom zawarty jest syntetyczny zarys historii Niemiec autorstwa Jerzego Kowalewskiego, którego fragment warto przytoczyć, ponieważ zawiera on informacje, których brak w Wikipedii (wytłuszczenia W.L.):

W roku 1618 elektor brandenburski otrzymał od Polski jako lenno ziemie zakonu krzyżackiego (Prusy Książęce – sekularyzowane w 1525 r.). W czasie wojny polsko-szwedzkiej Fryderyk Wilhelm uzyskał zrzeczenie się przez Polskę zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi (1657r.). Elektor Fryderyk III koronował się w 1701 r. na króla Prus, zaś Fryderyk II (1740-86) powiększył terytorium Prus o oderwany od Austrii Śląsk.

Prusy stały się znaczną potęgą polityczną i militarną. W trzech rozbiorach Polski (1772-95) Prusy zagarnęły ok. 150 tys. km² ziem polskich. Poważną siłą stała się również Austria, która w pierwszym i trzecim rozbiorze Polski zagarnęła ok. 130 tys. km² ziem polskich, a w ciągu XVII i XVIII w. w wojnach z Turcją uzyskała znaczne nabytki na Węgrzech.

Austria i Prusy wystąpiły zbrojnie przeciw rewolucji francuskiej, poniosły szereg ciężkich klęsk w wojnach prowadzonych z rewolucyjną Francją i Napoleonem. W wyniku tych klęsk Francja zajęła terytoria na lewym brzegu Renu, zniesione zostały prawie wszystkie niemieckie państwa kościelne i wiele mniejszych państewek świeckich, przestało istnieć Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego (1806 r.) i utworzony został pod protektoratem Napoleona Związek Reński, który z biegiem czasu objął nie tylko państwa południowoniemieckie, lecz również północno-zachodnio-niemieckie.

Na mocy traktatu pokojowego w Tylży (1807 r.) Prusy straciły znaczną część swoich terytoriów, a z części zagarniętych przez nie ziem polskich utworzono Księstwo Warszawskie, rozszerzone następnie na część ziem zagarniętych przez Austrię. Klęski poniesione w walce z Francją skłoniły Prusy do przeprowadzenia szeregu reform wewnętrznych i rozbudziły w kraju ruch przeciw Napoleonowi. W toku wyprawy Napoleona na Rosję wojska pruskie, które uczestniczyły w tej wyprawie, przeszły na stronę Rosji i brały następnie udział w rozbiciu armii Napoleona.

Na kongresie wiedeńskim (1814-15) utworzono związek 39 państw niemieckich, w którym dominowała Austria, ale który był terenem stałej rywalizacji Austrii i Prus. Rywalizacja ta nie przeszkadzała wspólnej walce Austrii i Prus z tendencjami liberalno-burżuazyjnymi, które przybierały na sile w krajach niemieckich w miarę rozwoju kapitalizmu i wzrostu świadomości narodowej.

Część burżuazji niemieckiej rozwijała plany utworzenia jednolitego państwa niemieckiego w oparciu o Prusy, które w 1834 r. utworzyły Niemiecki Związek Celny i utorowały w ten sposób drogę szybszemu rozwojowi gospodarki kapitalistycznej. Część burżuazji, zwłaszcza w krajach południowych, zmierzała do zjednoczenia kraju pod przewodnictwem Austrii.

Obok ruchów liberalno-burżuazyjnych rozwijały się również ruchy demokratyczne, ze swymi żądaniami zaczęła występować również klasa robotnicza (powstanie tkaczy śląskich w 1844 r.). W roku 1847 Marks i Engels założyli Związek Komunistów.

Rewolucja 1848-49 r. nie osiągnęła swego głównego celu, jakim było utworzenie jednolitego demokratycznego państwa niemieckiego. Po pierwszych zwycięstwach ludu w Wiedniu, Berlinie i innych miastach burżuazja zawarła ugodę z klasami rządzącymi dla walki z ruchem demokratycznym i robotniczym oraz z ruchami wyzwoleńczymi na ziemiach polskich. Zgromadzenie Narodowe we Frankfurcie i utworzony przez nie rząd centralny nie zdobyły realnej władzy.

Klęska powstania w Wiedniu stała się sygnałem do wystąpienia sił kontrrewolucyjnych również w Prusach i w innych krajach i do zduszenia rewolucji. Z pomocą caratu rząd austriacki stłumił rewolucję na Węgrzech. W oparciu o Rosję Austria uniemożliwiła nawet podjęte przez Prusy próby zreformowania Związku Niemieckiego (1850 r.).

Klęska rewolucji nie mogła jednak powstrzymać tendencji do zjednoczenia Niemiec. Dzieło zjednoczenia podjął rząd pruski, a mianowany w 1862 r. szefem tego rządu Otto von Bismarck realizował je poprzez politykę „żelaza i krwi”. Pomógłszy rządowi carskiemu w walce z powstaniem styczniowym w Polsce, zapewnił sobie poparcie Rosji przeciw Austrii. Po rozbiciu Danii w wojnie o Szlezwik-Holsztyn (1864 r.) rozgromił Austrię(1866 r.) i zmusił ją do uznania prawa Prus do stworzenia nowego Związku Niemieckiego, już bez udziału Austrii.

Zwycięskie Prusy włączyły w swoje granice szereg nowych ziem niemieckich i utworzyły w 1867 r. pod swoją hegemonią Związek Północnoniemiecki. Bawaria, Badenia, Wirtembergia i Hesja-Darmsztadt nie weszły w skład związku, ale połączyły się z Prusami tajnym przymierzem wojskowym. Po rozbiciu Francji (1870-71) również państwa południowoniemieckie weszły w skład proklamowanego 18.I.1871 r. cesarstwa niemieckiego, które zaanektowało Alzację i Lotaryngię.

*                    *                    *

Jak widać historia Niemiec jest bardzo zawiła i zagadkowa. W 1273 roku królem został Rudolf I Habsburg. Od 1438 na tronie niemieckim na stałe zasiadła dynastia Habsburgów, wywodząca się z Górnej Alzacji. W XIII wieku przejęli oni Austrię i Styrię po wymarłym rodzie Babenbergów. Dzięki układom z Jagiellonami zdobyli na stałe trony czeski i węgierski. W 1415 Hohenzollernowie, wywodzący się ze Szwabii, otrzymują od cesarza Brandenburgię. W XVII wieku wzrasta potęga Prus.

Jak to się stało? W roku 1618 elektor brandenburski otrzymał od Polski jako lenno ziemie zakonu krzyżackiego (Prusy Książęce – sekularyzowane w 1525 r.). W czasie wojny polsko-szwedzkiej Fryderyk Wilhelm uzyskał zrzeczenie się przez Polskę zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi (1657r.).

– Tak pisał cytowany wyżej Jerzy Kowalewski. Wypadałoby uściślić. To była Rzeczpospolita, a nie Polska. Pierwsza decyzja w 1618 roku, to panowanie Zygmunta III Wazy, a druga w 1657 roku, to – Jana Kazimierza, obaj Wazowie, czyli Szwedzi. Był to czas potopu szwedzkiego i rosyjskiego (zajęcie ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego), a więc państwo w zasadzie nie istniało.

Habsburgowie próbują doprowadzić do likwidacji państwa pruskiego (wojna siedmioletnia 1756-1763). W 1757 Rosja przystępuje do wojny po stronie Austrii, czyli Habsburgów, przeciwko Prusom. Zajmuje Królewiec i ogłasza przyłączenie Prus Wschodnich do Rosji. Rosjanie zajęli tereny od Królewca po Berlin, zagrażając w 1762 roku istnieniu państwa pruskiego.

Wtedy umiera caryca Elżbieta Piotrowna – śmiertelny wróg króla pruskiego, a jej następca Piotr III, który uwielbiał Fryderyka II Wielkiego, nakazał natychmiastowy odwrót armii rosyjskiej, a nawet przekazał część swojej armii Fryderykowi (tzw. cud domu brandenburskiego).

Piotr III został zamordowany po paru miesiącach panowania, a jego miejsce zajęła Katarzyna II, która uznała, że ani zwycięstwo, ani upadek Prus, nie są w interesie Rosji i postanowiła wycofać się z wojny. To skutkuje podpisaniem pokoju w 1763 roku i Prusy zajmują Śląsk, a więc stają się jeszcze silniejsze.

Tak więc rosnąca potęga Prus, to nie wynik jakich szczególnych predyspozycji ich władców (Fryderyk II Wielki), tylko efekt opisanych wyżej decyzji królów Rzeczypospolitej i carów Rosji, co w przypadku Rosji nie dziwi. Dynastia Romanowów była bardziej niemiecka niż rosyjska. Tym bardziej więc nie dziwi, że w czasie kampanii napoleońskiej w Rosji, wojska pruskie zdradziły Napoleona i przeszły na stronę rosyjską.

O ile większość władców niemieckich i arystokracja feudalna tradycyjnie popierały Habsburgów, depozytariuszy tradycji Świętego Cesarstwa Rzymskiego, o tyle niemiecka burżuazja i intelektualiści wiązali swe nadzieje z Hohenzollernami i rządem pruskim, bardziej dynamicznym od austriackiego.

Tak m.in. Wikipedia tłumaczy źródło sporu, który doprowadził do wojny niemiecko-austriackiej w 1866 roku i w konsekwencji do powstania Cesarstwa Niemieckiego.

Ta burżuazja niemiecka i intelektualiści to po prostu Żydzi. Czasy się zmieniały i arystokracja feudalna, nawet jeśli wśród niej było dużo Żydów, musiała ustąpić. A później te Cesarstwo – które nie powstałoby, gdyby nie postawa Rosji – napadło na tę Rosję w 1914 roku. Ale jakie to ma znaczenie? Przecież w wojnach i tak giną tylko narody rdzenne.

Wygląda więc na to, że pierwszym kluczowym momentem w historii Niemiec był rok 1657. Rzeczpospolita, będąc pod okupacją rosyjską i szwedzką, zrzeka się zwierzchnictwa nad Prusami Książęcymi.

Drugim – był tzw. cud domu brandenburskiego. Czy zatem współczesne Niemcy, które powstały w wyniku zdominowania I Rzeszy przez Prusy, istnieją dzięki cudom brandenburskim? Dlaczego nie? Skoro był „cud nad Wisłą”? Rosjanie wycofali się spod Berlina w 1759 roku, pomimo że mogli go zdobyć. Podobnie bolszewicy pod Warszawą w 1920 roku. W obu przypadkach nie było cudu, wszystko odbyło się zgodnie z wcześniej ustalonym planem.

*                    *                    *

Dziś prezydent Ameryki mówi: America first! „Polski” prezydent i „polski” rząd mówią: Ukraine first! Czy też dostaną jakieś posiadłości ziemskie we Francji czy w innym bezpiecznym kraju jak Jan Kazimierz? Czy tak jak on działają w interesie Prus?

Wiesław Liźniewicz
https://bb-i.blog