Permakultura - funkcjonowanie od podstaw

Permakultura - funkcjonowanie od podstaw

Postaram się opisać poszczególne elementy i procesy, na których opiera się permakultura, tak, aby dało się zrozumieć jej działanie. Wstępnie wskażę też powiązania pomiędzy różnymi zjawiskami. Wstępnie, ponieważ o każdym z nich można by jeszcze wiele napisać, ale zacznijmy od podstaw.

WODA
Woda krąży w naturalnym obiegu. W postaci deszczu opada na ziemię, część z niej spływa powierzchniowo, część podpowierzchniowo zasilając rzeki, część infiltruje - przenika do głębokich warstw wodonośnych. Część wody w glebie zostaje wyparowana z jej powierzchni, a część pobierają rośliny i wyparowują - tzw. ewapotranspiracja.
Wydaje się, że Polska ma dużo wody. Niestety tak nie jest. Bilans wodny Polski jest zbliżony do bilansu Egiptu. Wypadamy słabo nawet na tle Europy. Według danych Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, na jednego mieszkańca Polski przypada średnio ok. 1580 m3 wody na rok, a średnie zasoby na jednego mieszkańca Europy to 4560 m3/rok.
To mniej niż Hiszpania, która jest uważana w Europie za kraj praktycznie pozbawiony wody.
Gleba o dobrej strukturze zawiera w 25% wody. Jej brak i nadmiar to problem, a najczęściej z takimi przypadkami mamy do czynienia. Uogólniając, w Polsce po jesiennych opadach i wiosennych roztopach wody jest nadmiar, ale od maja wody w glebie zaczyna brakować. Dlatego bardzo ważna retencja wody.

Gdy mamy do czynienia z glebą dobrze przepuszczalną, położoną na warstwach również dobrze przepuszczalnych, woda szybko przenika w głąb i pojawia się jej niedobór.
Rozwiązaniem, zwłaszcza gdy mamy gleby słabe, piaszczyste, a tych w Polsce jest wiele, jest zwiększenie ilości próchnicy, która działa jak gąbka i dłużej zachowuje wilgoć (rozwiniecie zostanie opisane przy temacie GLEBA).
Drzewa również spełniają istotną rolę. Zacieniając grunt spowalniają parowanie. Z tego samego powodu należy częściowo cieniować zbiorniki i cieki wodne oraz rowy melioracyjne.

W przypadku gleb położonych na warstwach słabo przepuszczalnych należy nadmiar wody odprowadzić. Obecne rozwiązania to robią, jednak w sposób niewłaściwy. System rowów zwykle jest podłączony do strumieni czy rzek (często aż do morza), które tę wodę odprowadzają nieodwracalnie. Jeżeli dany teren nie jest w zasięgu opadów z chmur tworzących się nad morzem to woda ta nigdy nie wróci. Dodatkowo, nadmiernie zasilane rzeki, zwłaszcza uregulowane, przy nadmiarze wody powodują powodzie.
Nadmiar wody powinien zostać na danym terenie w postaci zbiorników wodnych.

Gdy mamy do czynienia z glebami na terenach mniej lub bardziej górzystych należy stworzyć tarasy - tak jak to zrobił Holzer. Tarasy powodują, że szybki spływ powierzchniowy i podpowierzchniowy zgodny z nachyleniem stoku, zostaje zamieniony na wolniejszy spływ pionowy. Holzer, u podnóża skarpy tarasu, stosuje dodatkowe rowki retencjonujące wodę i humus.

Co jeszcze można zrobić, aby gromadzić wodę?
Na drogach, podjazdach i chodnikach stosować nawierzchnie przepuszczalne.
Zamontować zbiorniki z filtrem na deszczówkę z dachu - można tę wodę użyć do podlewania (lub spłukiwania toalety) albo studnię chłonna na deszczówkę - woda będzie się pomału rozsączać. http://www.budujemydom.pl/woda-i-kanalizacja/11497-wykonanie-studni-chlonnej
Zbudować "ozdobny ogród deszczowy" - "Ogrody deszczowe w gruncie - Uslugi ekosystemów" http://uslugiekosystemow.pl/?q=publikacje/ogrody-deszczowe
Na etapie projektu uwzględnić "zielony dach" - ma to też dodatkowe korzyści.
Zastosować roślinne oczyszczalnie ścieków - dokładny opis można znaleźć w "Roślinne oczyszczalnie ścieków - przewodnik dla gmin" http://www.carpathians.pl/przewodnik.pdf